Terwijl de Vlaamse regering bij haar start mikte op een begrotingsevenwicht vanaf 2027, vreest de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) dat het tekort in 2027 oploopt tot 753 miljoen euro en tegen 2029 tot 1,65 miljard zal stijgen. De schuld dreigt tegen dan aan te groeien tot meer dan 100 procent van de inkomsten. De SERV ziet in haar jaarlijks begrotingsadvies, dat het dinsdagnamiddag voorstelde, twee oorzaken: inflatie en de federale beslissingen.
De SERV verenigt de Vlaamse werkgevers en vakbonden. Voorzitter Stijn Gryp wijst erop dat Vlaanderen de wereldwijde afname van de economische groei ook voelt: “Het consumentenvertrouwen en het vertrouwen van ondernemingen verzwakken, investeringen worden uitgesteld en de ontvangsten voor de overheid zullen trager groeien. Ondanks die moeilijkheden moet de Vlaamse regering er alles aan doen om voldoendebeleidsruimte te garanderen.”
De OESO verwacht dat de wereldwijde economische groei van 3,3 procent in 2024 wordt bijgesteld naar 2,9 procent in 2025 en 2026. Ook in Vlaanderen zullen de overheidsontvangsten net als het inkomen van ondernemingen en burgers, en de werkgelegenheid trager groeien dan eerder geraamd .
‘Begrotingsevenwicht niet in zicht’
In 2025 bedraagt het geraamde tekort op de begroting 3,52 miljard euro (zonder uitgaven voor Oosterweel en Vlaamse Veerkracht). Bij ongewijzigd beleid ziet de SERV in 2027 een tekort van 753 miljoen dat in 2029 oploopt tot 1,65 miljard. “Een begrotingsevenwicht is op dit ogenblik helemaal niet in zicht”, besluit de SERV.
Langs ontvangstenzijde wegen vooral de inflatie en de lagere economische groei. Tegen 2029 liggen de Vlaamse ontvangsten via de Bijzondere Financieringswet (-169,1 miljoen), de gewestbelastingen (-126,2 miljoen) en de brutoopcentiemen (-162,7 miljoen) lager dan in de laatste meerjarenraming. Daarnaast bevat het federaal regeerakkoord een aantal ingrepen in de personenbelasting die impact hebben op Vlaanderen. Die blijft bescheiden tussen 2025 en 2028, maar loopt in 2029 op tot 610,7 miljoen euro minder ontvangsten via de bruto opcentiemen.
Langs uitgavenzijde raamt de SERV voor 2026 en 2027 hogere bedragen dan in de meerjarenraming 2024-2029. De jaren daarna raamt de SERV beperkte minderuitgaven. Dat komt door de lagere inflatievooruitzichten en de aanpassing van het indexmechanisme van de ambtenaren en leerkrachten. Maar ook de tijdelijke verderzetting van de jobbonus en toenemende rente-uitgaven leiden tot hogere uitgaven.
De Vlaams regering hoopte vanaf 2026 te besparen door de jobbonus na dit jaar te schrappen, maar door het uitstel van de federale belastinghervorming met een verhoging van de belastingvrije som en de uitbreiding van de federale werkbonus besliste de Vlaamse regering dat uit te stellen tot na begrotingsjaar 2027. Dat betekent volgens de SERV een meeruitgave van 242 miljoen in 2026 en van 236 miljoen in 2027.
De Vlaamse geconsolideerde schuld groeit in 2025 aan tot 84,6 procent van de lopende ontvangsten, ver boven de schuldnorm van 65 procent. De belangrijkste oorzaken zijn het geraamde vorderingentekort (4,3 miljard), de participatie van PMV in Brussels Airport Company (2,78 miljard) en de netto-financiering van de sociale woningbouw (2,23 miljard). De SERV ziet de geconsolideerde schuld stijgen tot 70,21 miljard euro in 2029, of 105,1 procentvan de ESR-ontvangsten. De schuldnorm zal deze legislatuur dus op geen enkel moment gehaald worden, besluit de SERV.